Hete liefde met koude robots
Een relatie en seks hebben met een popachtig object is een lang bekend concept. Zo is er zelfs in de Griekse mythologie een verhaal over de beeldhouwer Pygmalion, wie verliefd werd op zijn zelfgemaakte ivoren beeld van een vrouw en met haar het bed deelde. Binnen de huidige culturen bestaat er nog steeds een groot taboe op het samen zijn met objecten, maar nu de ontwikkelingen binnen kunstmatige intelligentie (AI) steeds meer toe nemen en robots steeds realistischer en menselijker worden, beginnen we er meer en meer voor te voelen. Nog niet iedereen voelt al meer bij deze mechanische objecten dan dat ze zouden voelen bij een schattig animatiefiguur in een film, maar toch zal het in de toekomst steeds waarschijnlijker worden dat mensen hun partner gaan ruilen of afwisselen met een robot, een seksrobot om precies te zijn. Dit idee riep bij mij de vraag op: ‘Hoe zal de opkomst van seksrobots, de romantische verhouding tussen mensen beïnvloeden in de komende dertig jaar?’
Ware liefde?
In het boek ‘Love and Sex with Robots’ uit 2009, schrijft David Levy dat robots in het jaar 2025 emotioneel al meer beschikbaar zullen zijn dan de gemiddelde Amerikaanse man en in 2050 zelfs zo realistisch zullen zijn dat ze ons kunnen verleiden. Volgens Levy zal het vanaf dat moment een hoop levens positief veranderen. Zo zullen eenzame mensen iemand hebben om van te houden, onzekere tieners een model om op te oefenen en krijgen stelletjes iemand om mee te kunnen experimenteren in de slaapkamer. Levy benadrukt vervolgens dat mensen volledig in staat zijn om verliefd te worden op het niet-menselijke, zoals huisdieren, teddyberen, computer huisdieren — doet Tamagotchi nog een belletje rinkelen?- of onze telefoon. Mensen zijn, volgens Levy, geprogrammeerd om emoties toe te rekenen aan iets waar we intiem contact mee hebben, om liefde te voelen voor zowel levende als niet levende objecten. Hij stelt, dat het misschien zelfs makkelijker is om van een robot te houden dan van een mens. Een echte liefdesrelatie zoals wij die kennen, ziet hij tot 2050 nog niet gebeuren, tot die tijd kan een robot namelijk nog geen liefde terug geven.
In de science fiction/romantische dramafilm ‘Her’ (2013), scheppen Ellison en Jonze een beeld bij het scenario dat een man, Theodore (Joaquin Phoenix), verliefd wordt op een kunstmatig intelligente virtuele vrouwenstem, genaamd Samantha (Scarlett Johansson). Samantha heeft op mentaal gebied alle vereisten waaraan, volgens David Levy, seksrobots zullen voldoen in 2050. Samantha denkt, voelt en flirt. De intieme kijk in de relatie en het leven van Theodore, laat goed zien hoe het niet zo heel gek is dat een normale man, verliefd kan worden op een technologisch wezen. Spoiler alert, ze leefde niet lang en gelukkig, ook volgens deze film is een tweezijdige relatie zoals mensen onderling hebben, niet te realiseren met robots.
Meer of minder seksrobots
Echte hartstocht zit er misschien niet in, toch groeit de vraag naar de realistische seksrobots voor gezelschap en genot. Zoals bij elke grote maatschappelijke verandering, brengt het groeiende aantal mechanische huisgenootjes zowel voor- als nadelen met zich mee. Steeds meer mensen beginnen het gesprek over deze mogelijk positieve of negatieve invloeden.
Volgens Dr. Aimee van Wynsberghe, van Responsible Robotics, blijkt nu al uit verscheidene onderzoeken dat kinderen die veel via apparaten communiceren, minder goed vaardigheden als empathie en morele capaciteiten ontwikkelen. Wynsberghe (2017) vertelde in het VPRO programma ‘Robo Sapiens’ dat ze dezelfde trend, in een heftigere vorm, verwacht te zien bij volwassenen, wanneer we meer met robots gaan communiceren. Haar redenatie hiervoor is, dat mensen zich comfortabeler zullen voelen bij een robot, omdat je bij robots niet met de ander rekening hoeft te houden, geen kwaliteiten als geduld hoeft te bezitten en niet afgewezen zult worden, waardoor we ons meer zullen isoleren van andere mensen
Het mogelijke nadeel dat mensen contact met robots boven menselijk contact zullen prefereren ben ik het meest tegengekomen in mijn onderzoek naar de effecten van de komst van seksrobots. Ook Iwona de Jonge — Kramarz (TEDx, 2018), verpleegkundige M&G bij GGD Brabant-Zuidoost en tweedejaars bij haar opleiding bij de NSPOH, denkt, net als Wynsberghe, dat het zal zorgen voor meer sociale isolementen en zelfs een afname in het aantal huwelijken en gezinnen met kinderen. Jonge-Kramarz noemt de tijd waarin we leven, de vierde industriële revolutie: de fusie tussen fysieke digitale of en biologische wereld. Ze verwacht binnen vijftien tot twintig jaar robots te zien die slimmer zijn dan de mens en wilt daarom dat meer mensen het gesprek aangaan over de rol die seksrobots hierin zullen spelen. Ze maakt zich namelijk niet alleen zorgen over het sociale aspect, maar ook over de beeldvorming van vrouwen, volgens haar zal dit verslechteren door de objectificatie van het vrouwelijke lichaam, door de realistische vorm van seksrobots.
Naast deze (zorgwekkende) nadelen, kunnen seksrobot ook heel veel goeds betekenen voor onze samenleving. Zo voorziet de Jonge — Kramarz dat seksrobots de risico’s op geslachtsziekten kunnen verminderen, de problematiek in de prostitutie kunnen oplossen en eenzame en/of zieke mensen de kans tot intimiteit kunnen bieden.
In de eerder genoemde aflevering van ‘Robo Sapiens’, werd er aandacht besteed aan deze eenzame mensen. Er zijn namelijk nu al mensen, wie zich dankzij robot gezelschap minder eenzaam voelen. Zo zagen we bijvoorbeeld een jong meisje onafscheidelijk zijn van haar ‘Pepper’ robot en een ouder stel dagelijks plezier vinden in het spelen met hun ‘Aibo’ robothond. Voor mensen als hen, wie zich gelukkiger en minder eenzaam voelen door de toevoeging van robot gezelschap, is de ontwikkeling binnen de (seks)robot industrie zo belangrijk. Als een paar onderontwikkelde robots zoveel blijdschap kunnen bieden, hoeveel mensen zouden dan gelukkiger worden, wanneer ze blijven ontwikkelen.
Nog iemand, wie positief is over seksrobots, is comedian Whitney Cummings. In haar Netflix special ‘Whitney Cummings: Can I Touch it?’ (Cummings, Raboy, 2019) laat ze weten dat ze zich totaal geen zorgen maakt over de opkomst van de seksrobots. “Laat maar komen!”, grapt ze. Cummings enige zorgen, was het uiterlijk van de poppen. Ze was bang, dat de poppen uiterlijke eigenschappen zouden bevatten, die onrealistisch zijn en een onmogelijke schoonheidsnorm zouden neerzetten voor vrouwen. Echter, na haar bezoek aan een seksrobot fabriek, zijn deze zorgen verleden tijd. Niet alleen betalen mannen $1,400 meer, voor een robot met schaamhaar en zijn er meer dan achtendertig verschillende soorten tepels om uit te kiezen, het plaatsen van een set tepels duurt maar liefst vierentwintig uur om ze oneven en menselijk te laten lijken. Tuurlijk zit er altijd eentje bij, met gigantische borsten en een wespentaille, maar over het algemeen, wordt er erg hard gewerkt om de robots zo realistisch mogelijk te maken, zoals de meeste mannen ze het liefst hebben.
Cummings ziet een toekomst waarin seksrobots de vrouw van dienst zijn in plaats van vervangen. Ze zegt dat vrouwen een seksrobot in kunnen zetten om jongens te leren over toestemming en andere seksuele normen en waarden (net als dat je reanimatie eerst op een pop leert) en om het aantal seksuele misdrijven te verminderen. “Hier heb je mijn seksrobot, ik stap rustig in de Uber naar huis”, aldus Cummings over seksrobots tegen seksuele intimidatie op straat.
Vrouwen ook aan de machine
De uitspraken hierboven, doen het lijken alsof voornamelijk mannen de seksrobot zullen gebruiken en de vrouwen de voor- of nadelen ervan zullen opvangen, maar wie zegt dat vrouwen geen seksrobot zullen gebruiken?
Donna Haraway, bioloog, filosoof en wetenschapshistoricus, schreef in 1985 een essay genaamd:’ A Cyborg Manifesto’. Haraway juicht in dit essay de verweving van mens, natuur en technologie toe. In de essentie stelt Haraway, dat de grenzen tussen alle tweedelingen in onze maatschappij een soort historisch construct zijn en niet van waarde zijn voor onze oorspronkelijke natuur, “Er is niets ‘vrouwelijks’ dat een natuurlijke band tussen vrouwen schept”. Een cyborg is voor Donna, het perfecte metafoor voor de ultieme vervaging van deze grenzen, want een cyborg is noch mens, noch machine, noch realiteit, noch fictie, noch man, noch vrouw, etc. Dit beeld van de cyborg, gevormd in 1985, is het beeld waarmee de moderne vrouw mogelijk aan de seksrobot zou gaan. Een ongedefinieerd grensoverschrijdend ‘wezen’, om eenzame dagen mee door te brengen, lief te hebben en een emotionele connectie mee te vormen, welke vrouw wilt dat nou niet?
Daarnaast zijn de traditionele taken die de vrouwen hadden in de samenleving al langer niet meer van toepassing en zijn de relaties tussen mensen veel ingewikkelder geworden. Eva Illouz (doctor in communicatiewetenschappen en socioloog), doet al meer dan twintig jaar onderzoek naar de liefde. In haar boek ‘The End of Love’ (2019), vertelt ze dat deze ontwikkeling een grote rol speelt bij de langdurigheid van een relatie. Doordat we niet langer een partner meer nodig hebben om een leven op te bouwen, stappen we veel gemakkelijker uit een relatie en is er meer sprake van onzekerheid binnen de huidige relaties. Tegenwoordig als we iemand ontmoeten, weten we niet of ze serieus zijn of alleen uit zijn naar seks en of we ons wel willen binden voor het leven, beargumenteerd Illouz. Dit maakt dat ik van mening ben dat de seksrobot ideaal zou zijn voor de vrouw. Als de seksrobot in haar jaar 2050 zo slim is, zoals Levy zegt, dan zal de seksrobot het label ‘seksobject’ achter zich laten en zal het beeld, geschetst door Haraway, meer van toepassing zijn. Vrouwen hebben over het algemeen minder behoefte aan seks en meer behoefte aan stabiliteit en zekerheid in een relatie en deze verhouding is nu veel lastiger om te verkrijgen, terwijl een seksrobot dit dan erg gemakkelijk kan bieden. Ook voor de vrouwen, wie geen behoefte hebben aan een relatie, omdat hun carrière prioriteit is, is de seksrobot een goed alternatief om nog steeds intimiteit te kunnen ervaren, zonder een betekenisloze ‘one night stand’.
Hand in niet-hand
De opkomst van robots en seksrobots is al begonnen en dat deze binnen twintig jaar invloed zullen hebben op zowel het mannelijk als vrouwelijk leven, is zeker. Hoe we er mee omgaan staat nog niet vast. Als Levy gelijk heeft, dan zullen seksrobots over dertig jaar niet meer te onderscheiden zijn van mensen. Dit is de reden dat ik steeds wisselde tussen ‘robots’ en ‘seksrobots’, omdat er nu nog verschil in zit, maar ik denk dat er later geen verschil meer gaat zijn.
Wanneer robots realistisch worden, krijgen ze automatisch de mogelijkheid tot seks, net als wanneer een seksrobot heel slim wordt, het niet alleen meer voor seks dient. Het enige onderscheid wat we zullen maken, is tussen de mensen wie voor zijn en de mensen wie tegen zijn.
Om terug te komen op mijn vraag: ‘Hoe zal de opkomst van seksrobots, de romantische verhouding tussen mensen beïnvloeden in de komende dertig jaar?’ Ik denk dat seksrobots niet de liefde tussen mensen vervangt, maar een toevoeging is op het begrip ‘liefde’. De liefde tussen mens en robot zal anders zijn dan tussen twee mensen, maar niet minder waarde hebben. Met robots willen zijn of een robot willen als toevoeging van je relatie, zullen nieuwe seksualiteiten worden en robots een nieuw gender.
Als je het aan mij vraagt, is er geen strijd meer om te vechten. Robots zullen intelligenter worden dan de mens en daar is niets aan te doen. We zullen de positieve kanten nu al meer moeten belichten, om de ontwikkeling zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen. Hoe meer we het toejuichen, hoe meer grip we zullen hebben op het toekomstige process en de producenten. Daarnaast ben ik van mening, dat er een hoop te winnen valt. Als alles op de juiste verantwoordelijke manier wordt aangepakt, kunnen we alle nadelen wegfilteren en alle voordelen tot ons nemen.
Bronnenlijst
Corstius, J. B. [VPRO]. (2017, 19 november). 4. Relaties — Robo Sapiens [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.vpro.nl/programmas/robo-sapiens/kijk/afleveringen/2017/4.html
Ellison, M. (Producent) & Jonze, S. (Regisseur). (2013). Her [Film]. New York, Verenigde Staten; Warner Bros. Pictures.
Iwona de Jonge — Kramarz [TEDxNSPOH]. (2018, 7 december). Wake up; sex robots are coming! [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?time_continue=613&v=9ZrchYCscGU&feature=emb_logo.
Cummings, W (Producent), Raboy, M (Regisseur). (2019). Whitney Cummings: Can I Touch It? [Videobestand]. Geraardpleegd van https://www.netflix.com/nl/title/80213715.
Haraway, D. (1985). A Cyborg Manifesto [Essay]. Geraadpleegd van https://warwick.ac.uk/fac/arts/english/currentstudents/undergraduate/modules/fictionnownarrativemediaandtheoryinthe21stcentury/manifestly_haraway_----_a_cyborg_manifesto_science_technology_and_socialist-feminism_in_the_....pdf
Illouz, E. (2019). The End of Love: A Sociology of Negative Relations [Boek]. Oxford, Verenigd Koninkrijk: Oxford University Press Inc.
Levy, D. (2009). Love and Sex with Robots [Boek]. Londen, Verenigd Koninkrijk: Duckworth Overlook.
